BHAG bir organizasyon için belirlenen 10 yıllık hedeftir, yani ilham veren ve organizasyona yoğun bir yön veren uzun vadeli bir hedeftir. BHAG’nin açılımı Türkçe’deki karşılığı “Büyük Tüylü Korkunç Hedef”tir. Bu terim, Jim Collins tarafından tanıtılmış olup, ilk kez “Built to Last” adlı kitabında kullanılmıştır. Kapsamlı araştırmalar sonucunda, bu tür bir hedef belirlemiş olan işletmelerin, böyle bir hedefi olmayan organizasyonlardan çok daha iyi performans gösterdiği ortaya çıkmıştır. Bu terim günümüzde birçok yöntemde kullanılmaktadır, Scaling Up yöntemi de dahil olmak üzere. BHAG, Tek Sayfalık Stratejik Plan’ın önemli bir parçasıdır. Bu yazıyı okuduktan sonra, bir BHAG’nin neden gerekli olduğunu, nasıl formüle edileceğini ve organizasyonda nasıl hayata geçirileceğini öğrenebileceksiniz..
1. BHAG neden gereklidir?
En önemli stratejik karar
Scaling Up kurucusu Verne Harnish, BHAG’ın organizasyon için en önemli stratejik kararlardan biri olduğunu söylemektedir. Bu, hayal ettiğiniz ve çalışmaya yönelmek istediğiniz hedeftir. Bir BHAG, zaman açısından uzakta olmalıdır. Zaman aralığını kısaltırsanız, insanlar pratik düşünmeye başlar ve hızla içeriğe odaklanırlar. Bu artık büyük bir hayal değil, daha küçük bir hedef olur. Bu daha büyük hedefe nasıl ulaşılacağını henüz tam olarak bilmeniz gerekmez.
Geriye doğru planlama yapma
Scaling Up yönteminde, BHAG aynı zamanda geriye doğru planlama için kullanılır. Yani büyük hedefi göz önünde bulundurarak 5 yıllık hedeflere, 1 yıllık hedeflere ve çeyreklik hedeflere doğru geriye doğru hesaplama yaparsınız. Bu daha sonra bu ay, hafta ve gün neye ulaşmak istediğinize yönelik bir yol haritası sunar.
Karar verme rehberi
BHAG, birlikte çalıştığınız hayal veya hedeftir. Büyüme odaklı şirketlerde günlük olarak birçok karar verilmesi gereken durumlar ve çalışanların birçok yeni fikri bulunur. Tüm bu kararları ve fikirleri BHAG’ın ışığında değerlendirebilirsiniz. Kendinize şu soruyu sorun: Bu seçenek, bize uzun vadeli hedefe ulaşmamıza yardımcı oluyor mu? Hem kendinizi hem de organizasyon içindeki herkesi seçenekleri kontrol etmeye ve uzun vadeli hedefe odaklanmaya teşvik edin.
İnsanları ilham vermek ve bağlamak
Bir hayal üzerinde çalışmak enerji verir. Çalışanların enerjik bir şekilde görevlerini yerine getirmesini istersiniz. Ayrıca insanlar artık bir anlam arayışındadır. İnsanları dahil etmek, bağlamak ve tutmak için mükemmel bir araçtır. Bir hayali gerçekleştirmek için birlikte çalıştığınızda ne kadar harika olur.
Aşağıda, Verne Harnish’in BHAG hakkında yaptığı videoyu izleyebilirsiniz.
2. BHAG Modeli
İyi bir BHAG, üç önemli koşulu karşılar:
- Organizasyonun nedeni (why) burada yer alır;
- Organizasyonun temel yetenekleri ile uyumludur;
- Kâr başına/X (ekonomik itici güç) gereksinimini karşılar.
Aşağıdaki resimde, organizasyon için BHAG’ın nereden geldiğini görebilirsiniz. Üç koşulun ortasında yer alır. Eğer üç koşuldan biriyle uyumlu değilse, iyi bir BHAG’nız yok demektir. Örneğin, Neden (Why) ile uyuşmuyorsa ilham verici değildir. Kâr başına/x ile uyuşmuyorsa meşruiyeti yoktur. Temel yeteneklerle uyuşmuyorsa organizasyonun ayırt edici gücüne uymaz ve gerçekleştirilemez.
Kısacası, BHAG büyük düşünme ve uzun bir süre boyunca harekete geçme konusunda teşvik edicidir. Tüm paydaşlar için son derece motive edicidir ve ilham vericidir. Ayrıca, bir BHAG kolayca hatırlanabilir ve ölçülebilir olmalıdır, böylece hedefe doğru ilerleyip ilerlemediğinizi bilebilirsiniz. Stratejinizin roket atışı olarak adlandırabiliriz.
BHAG Modeli Örneği:
3. Bir BHAG Nasıl Formüle Edilir?
Net bir BHAG formüle etme süreci, Neden’i (WHY), temel yetenekleri ve kâr başına/x’i belirlemeyle başlar. Bunları formüle ettikten sonra beyin fırtınası oturumuyla devam edersiniz. Bu oturumu liderlik ekibi üyeleriyle yaparsınız. Genellikle girişimcinin ilham kaynağı olduğu yaratıcı bir oturumdur.
Oturum sırasında Neden (WHY), temel yetenekler ve kâr başına/x’in görünür olmasını sağlayın. Bu şekilde, beyin fırtınası oturumunun her yöne dağılmamasını sağlarsınız. Toplantıyı önceden başka şirketlerden örnekler bulmak suretiyle hazırlayın. Yazdığınız tüm fikirlerden, modeldeki üç ekseni en çok etkileyen BHAG’ı seçin.
4. BHAG Örnekleri
Aşağıda, ilham almanız için dört tür BHAG örneği ve açıklaması bulunmaktadır.
- Hedef (nicel veya nitel)
- n yaygın olanlardan biri, daha büyük bir hedef belirlemektir.
Subway: 2025 yılına kadar dünya genelinde 100.000 şube.
Tover: 2030 yılına kadar 1 milyon mutluluk anı.
Dyflexis: 2028 sonuna kadar, 12 yaşındaki bir çocuk en karmaşık müşterimizin planlamasını ve saat kaydını yapabiliyor olacak.
- Rekabetçi
Organizasyonu, rakiplerden daha iyi olmaya teşvik edin. Pazar payında veya gelirde birinci sırayı elde etmek için mücadele edin.
Nike: Adidas’ı ezeyeceğiz.
- Rol model
Bir organizasyon olarak, olmak veya olmak istediğiniz şeyin bir örneği olabilir. Bu, hayranlık duyduğunuz veya şirketinizin böyle olmasını istediğiniz başka bir şirket olabilir (farklı bir sektörden olabilir).
Stanford: Batı’nın Harvard’ı.
- Dönüşümsel
Bu genellikle köklü markalarda kullanılır. Dünya değişiyor ve siz de zamanın ruhuna uyum sağlamalısınız. Şirketin büyük bir dönüşüme ihtiyacı olabilir. Bunun için dönüşümsel BHAG’ı kullanırsınız.
Sony: İnsanların Japon ürünlerine bakışını değiştirmek.
5. BHAG’i Organizasyonda Yaşatma
Liderlik ekibiyle BHAG’ı belirledikten sonra attığınız güzel bir ilk adımdır. İkinci adım, organizasyona aktarmaktır. Scaling Up yöntemini kullanıyorsanız, BHAG’ı TSSP’ye yerleştirirsiniz. Ardından, BHAG’ı çalışanlara iletmeye devam edersiniz. Bunu verdiğiniz sunumlarla yapabilir veya metni ofisin bir yerine asabilirsiniz. Her yıl ve her çeyrek toplantıda BHAG’ı ele alın ve yapacağınız tüm planlarda bu büyük hedefin merkezi olmasını sağlayın. Bu büyük hedef, her çalışanın akıllarında olmalıdır. Genellikle BHAG’ı günlük KPI’lara geri dönüştürebilirsiniz. Bu, doğru yolda olduğunuzu görmek için önemli bir göstergedir. Son olarak, büyük hedefi gerçekleştirmenin bugün başladığını unutmak önemlidir!
6. İyi bir BHAG için Dikkat Edilmesi Gerekenler
BHAG:
… çalışanlar tarafından bilinmiyor. Organizasyonda yaşamıyor.
… ilham verici değil. Size enerji vermiyor.
… zamana göre çok yakın planlanmış, bu yüzden çok pratik hale gelmiş ve bir hayal veya hedef olmaktan çıkmış durumda.
7. BHAG’ı formüle etme konusunda yardıma mı ihtiyacınız var?
Biz ScaleUp Company olarak, ölçeklendirme sürecinin bir parçası olan BHAG ile yardımcı olan büyüme ortağıyız. Şu ana kadar 2500’den fazla şirkete sağlıklı büyüme konusunda yardımcı olduk. Nasıl yardımcı olabileceğimizi merak ediyor musunuz?