Over 10 years we helping companies reach their financial and branding goals. Onum is a values-driven SEO agency dedicated.

CONTACTS
Scaling Up

Büyümenin Beş Aşaması

Bir şirketin büyüme aşamaları, her organizasyon için -büyük ya da küçük- genel olarak aynıdır. Her büyüme aşamasında, sahip olduğunuz kanatlar aniden ortadan kaybolur gibi olur. Kendinizi harap edersiniz, ancak pek bir fark yaratmaz gibi görünür. İlerlemek yerine bazen geriye gittiğinizi hissedersiniz. Kimse nereye gitmek istediğinizi anlamaz ve her şey aksaklıkla ilerler. Enerji her yönden sızar. Tanıdık geldi mi? Neyse ki yalnız değilsiniz. Her girişimci, istese de istemese de, bu büyüme aşamalarıyla karşılaşır. Her aşamanın, bir Ölüm Vadisi (bu kavramı daha sonra açıklayacağız) ile kendi büyüme sancıları vardır. Bir sonraki büyüme atılımı sırasında neler olduğunu daha iyi anlamak ve geleceğe en iyi şekilde hazırlanmak için büyüme aşamaları modelini kullanırsınız. Her büyüme aşamasında, model, zorlukları ve girişimcinin (ve daha sonraki aşamalarda yönetim ekibinin) değişen rolünü anlamamıza yardımcı olur.

Bu blog yazısında, Greiner’in büyüme aşamaları modeline derinlemesine dalıyoruz ve sıklıkla kullandığımız büyüme modelini inceliyoruz.

1. Greiner’ın büyüme modeli nedir?

 Scale Up Company olarak sıklıkla kullandığımız büyüme modellerinden biri, Greiner büyüme modelidir. Larry Greiner’ın modeli en kapsamlı büyüme modellerinden biridir. Büyüme modeli beş aşamadan oluşur. Aşamalar, şirketinizdeki çalışan sayısı ve bununla birlikte tüm alanlarda artan karmaşıklık tarafından belirlenir. Daha fazla insan, iletişim ve bilgi akışları, süreçler ve sistemlerin daha karmaşık hale gelmesi ve kültür, liderlik, nakit akışı ve girişimci rolünün daha da önemli hale gelmesi demektir.

“Çok personel dileğiyle” – Eski bir Yahudi atasözü

2. Greiner modelinin büyüme aşamaları

Greiner’ın büyüme modelinin aşamaları, her aşamanın organizasyonun büyümesi için en büyük itici güç olan bir temel bileşenle karakterize edilir. Her aşamanın sonu, büyüme bileşenine aşırı odaklanmanın sonucu olan bir “kriz” ile duyurulur. Organizasyon, adeta “çok fazlasını” yapar. Bir sonraki büyüme aşamasının büyüme itici gücü, krizi aşmanın aracıdır.

Aşamalar, büyüme faktörleri ve krizler şunlardır:

  • Başlangıç aşaması: Yaratıcılıkla büyüme, ardından bir liderlik krizi
  • Rollercoaster aşaması: Liderlikle büyüme, ardından bir özerklik krizi
  • Ergenlik aşaması: Delege etme ile büyüme, ardından bir kontrol krizi
  • Scale-up aşaması: Koordinasyonla büyüme, ardından bir bürokrasi krizi
  • Flow aşaması: İşbirliğiyle büyüme, ardından bir toplantı krizi

3. Girişimci, bir sonraki büyüme aşamasına engel olabilir

Her büyüme aşamasında, girişimci olarak farklı yeteneklere ve yetkinliklere ihtiyacınız vardır. İşletmeniz için bir aşamada işe yarayan şeylerin, bir sonraki büyüme aşamasında çok daha az etkili olduğunu fark edersiniz. Ne oluyor? Şirketinizin büyüme süreci bir aynadır. Büyüyen organizasyonunuza yatırım yaptığınız her şeyi, kendi gelişiminize de yatırım yapmanız gerekmektedir. Böylece işletmenizle eşit oranda girişimcilik gelişir.

Bu öz farkındalıkla, her büyüme aşamasının sonunda işletmenizin farklı bir enerjiye ihtiyaç duyduğunu fark edersiniz. Bir aşamanın sonunda büyümenin önünde kendiniz duruyorsunuz. Birçok girişimci için, işletmenizin daha fazla büyüme için gereken bu öz değerlendirme ve kişisel gelişim için yardım aramak önemli bir yardımcı olur. Yardım, ihtiyaçlarınıza bağlı olarak çeşitli şekillerde bulunabilir. Diğer girişimcilerle danışmanlık yapmak için bir destek kaynağı bulunabilir, örneğin The Scale Up Network aracılığıyla veya farklı aşamalarda ve kişisel gelişiminizde size destek sağlayacak bir koçla çalışabilirsiniz. Kendi gelişiminizden ve büyüme modelinden yararlanarak, şirketinizin büyüme aşamalarında doğru adımları atarsınız.

 4. Ölüm Vadisi

Her büyüme atağı sonunda, girişimci olarak kaçınılmaz olarak karşılaşacağınız bir durumdur: ünlü Ölüm Vadisi. İlk vadide birçok startup, yatırım eksikliği nedeniyle başarısız olurken, art arda gelen Ölüm Vadilerinde özellikle artan karmaşıklık ve beraberinde gelen sorunlar, scale-up girişimcileri için riskli tuzağa dönüşmektedir.

Ölüm Vadisi adını boşuna almamıştır: TÜM şirketlerin yalnızca %4’ü ilk vadiden sağ çıkar. Sonraki vadilerin sağ kalan oranı hızla azalır. Sonunda gerçekten 50 milyon Euro’dan fazla gelire sahip olan şirketlerin yüzdesi yok denecek kadar azdır.

Büyüme aşamaları modeli ve şirketinizin karşılaşacağı Ölüm Vadisi’nin özel tehlikeleri hakkındaki bilgilerle, zorluklara önceden hazırlanabilir ve şirketinizi bir sonraki büyüme atağına yönlendirebilirsiniz.

5. Şirketin büyüme aşamaları

Kısaca bahsetmiştik ama aşağıda şirketinizin farklı büyüme aşamalarına daha ayrıntılı bir şekilde bakıyoruz.

  • Büyüme Aşaması 1 – Başlangıç aşaması (8’den az çalışan)

Yeni ve heyecan verici bir başlangıç! Girişimci olarak, startup’ınızın yaşayabilirliğini kanıtlıyorsunuz. Her şey müşterilerinize bağlıdır. Hemen hemen her şeyi kendiniz yaparsınız: iş geliştirme, projeler, yönetim ve ofisin temiz tutulması – konuşmadan eyleme geçmek önemlidir. Şu anda işe aldığınız bir avuç çalışan da sizin gibi çok yönlüdür. Herkes her şeyi bilir, hızlı hareket eder ve enerji ve yaratıcılık havada uçuşur.

  • Büyüme Aşaması 2 – Rollercoaster aşaması (8-25 çalışan)

Yaklaşık sekiz çalışanınızın olduğu ve kaldıramadığınız kadar çok fırsat, iş ve hata olduğu bu aşamada girişimcinin sıklıkla bir organizasyon inşa etme hissi gelişir. Diğer işlerle çok meşgul olduğunuz için bunu genellikle ek olarak yaparsınız. Ancak yangından yangına koştuğunuz için artık kaçınılmazdır: organizasyon süreçleri ve sistemler gerektirir. Hoş olmayan bir yan etkisi? Yaratıcı vizyoner rolünüz, yönetici rolüne dönüşür. Başlangıçta neden başladığınız değil. Bu, birçok girişimci için zorlu bir aşamadır.

  • Büyüme Aşaması 3 – Ergenlik aşaması (25-50 çalışan)

Olgunluğa doğru yola çıktınız, ancak henüz orada değilsiniz. Girişimci olarak, işlerinizi giderek daha fazla başkalarına devrediyorsunuz. Artık liderlik ekibi gerçekten gerekli ve yönetim pozisyonları gelişiyor. Önceden odak noktası gelir ve daha fazla müşteri ve işteyken, şimdi odak içe dönüktür. Konumlandırma, insanlar, süreçler ve sistemler tüm dikkati alır ve gelir yerini kâra bırakır. Bu aşamada sürtüşmeler ve karmaşa vardır. Her zaman yoğun gibi görünür, maliyetler tırmanır, iletişim karmaşıklaşır ve roller ile marjlar baskı altına girer.

  • Büyüme Aşaması 4 – Scale-up aşaması (50-150 çalışan)

Bir sonraki aşama büyük ölçüde yetkilendirmeye adanmıştır. Yönetim ve operasyon ayrışır ve girişimci olarak kararları genellikle ekibinize bırakırsınız. Yönetim ekibi tamamlanmıştır ve süreçler ve sistemler kurulmuştur, ancak sürekli olarak optimize edilmeli ve kopyalanmalıdır. Şirketiniz şimdi yetenek savaşında yer alır: iyi insanları çekmek ve geliştirmek hayati önem taşır. Girişimci olarak şimdi gerçek önem kazanır: yönetmeyi bırakmalı ve gerçekten liderlik etmeye başlamalısınız.

  • Büyüme Aşaması 5 – Akış aşaması (150+ çalışan)

Büyüme modelinin son aşaması standartlaşma etrafında döner. Bu, büyüme için optimal bir aşamadır. Burada her şey “ne yaptığımızı nasıl ölçeklenebilir hale getiririz?” sorusuna bağlıdır. Şirketin tüm gözleri burada geleceğe odaklanmış durumda. Dengeli olmak önemli bir tema. Büyüme ve yenilik el ele gitmeli, insanlar ve süreçler arasındaki denge dikkatlice korunmalıdır. Yöneticiler bu aşamada liderlere dönüşür, ve dikkat: yeniliğe açık olun.

Greiner modeli/büyüme modeline göre şirketiniz hangi aşamada?

Şimdiye kadar okuduklarınız ayesinde Greiner modelinin büyüme aşamaları sizin kendinizi tanımanıza yardımcı oldu. Kendiniz ve şirketinizin nerede olduğunu ve bir sonraki hızlanmanın önünde neyin engel olduğunu çok iyi anladığınızı düşünüyoruz.

Tehlikeleri anlama ve kişisel gelişiminizin yanı sıra, her aşamada doğru bileşenine odaklanmak çok önemlidir. Bu çerçeve, ölçeklendirme yönteminin bir parçasıdır.